Bouwsteen

Netwerk & Beleid

Het is voor de gezinsaanpak belangrijk dat lokale partijen goed samenwerken. De netwerksamenwerking die zo ontstaat, moet worden aangestuurd. Vanaf 2025 is die aansturing de taak van gemeenten. Zij krijgen dan de regie over de aanpak van laaggeletterdheid, inclusief de gezinsaanpak.

In de Bouwsteen Netwerk & Beleid vind je informatie en instrumenten die ondersteunen bij het bepalen van intern beleid en het omgaan met de lokale politieke situatie. Ook vind je er instrumenten die je helpen bij het bouwen en aansturen van het netwerk rond de gemeentelijke gezinsaanpak geletterdheid. Voor meer informatie over de financiële kant van de gemeentelijke gezinsaanpak geletterdheid, kijk bij de Bouwsteen Financiering.

Instrumenten die helpen beleid te bepalen en te werken aan het lokale netwerk

  • Strategisch stappenplan voor de gezinsaanpak (Stichting Lezen/KB) - Een stappenplan voor bibliotheken die hun gezinsaanpak willen versterken.
  • Quickscan bij strategisch stappenplan voor de gezinsaanpak (Stichting Lezen/KB) - Een quickscan die bibliotheken laat zien welke strategische stappen ze moeten zetten om tot een aanpak te komen.
  • Wegwijzer gezinsaanpak (Probiblio - POI Noord en Zuid Holland) - Een tool waarmee bibliotheken de gezinsaanpak op strategisch, tactisch en uitvoerend niveau aan kunnen pakken en borgen in de organisatie.
  • Preventiematrix (Nederlands Centrum Jeugdgezondheid) - Een matrix die helpt bij het overzichtelijk maken van de activiteiten en interventies die er in een gemeente op het gebied van preventie voor verschillende doelgroepen zijn. Ook wordt inzichtelijk welke onderwerpen of doelgroepen aandacht nodig hebben.
  • Groeimodel aanpak laaggeletterdheid (Universiteit Utrecht en Stichting Lezen en Schrijven) - Een instrument dat partners van een lokaal taalnetwerk helpt om samen op een gestructureerde manier doelen te bepalen. Ook helpt het om duidelijk te krijgen op welke punten zij hun aanpak kunnen verbeteren.
  • Regioplannen langs de lat (ECBO/Ockham IPS) - In 2020 ontwikkelden 35 Nederlandse regio’s een programma om laaggeletterdheid aan te pakken. Het ECBO (Expertisecentrum Beroepsonderwijs) en Ockham IPS bestudeerden deze plannen. Annemarie Groot (ECBO), projectleider van het onderzoek, vertelt over de verschillen, overeenkomsten en verbeterpunten van de regioplannen.
  • Planningsdocument voor partnerorganisaties (Gemeente Bergen) - Inventarisatiedocument waarin de lokale partners worden benoemd die in de verschillende fasen van de gezinsaanpak aan bod komen. Zo ontstaat inzicht in het lokale netwerk.
  • Technisch draaiboek netwerkbijeenkomst (Gemeente Haarlem) - Draaiboek voor een online netwerkbijeenkomst met mogelijke partners binnen de gemeentelijke gezinsaanpak geletterdheid.
  • Gezinsgericht werken (Schunck - Bibliotheek Heerlen) - Voorbeeld van een lokale aanpak, gericht op taalarme gezinnen in een gemeente met veel laaggeletterden.
  • Routekaart doorgaande leeslijn (Bibliotheek Rivierenland) - Voorbeeld van een lokale aanpak van VVE tot en met voortgezet onderwijs.
  • Handreiking: Kwaliteit bij de aanpak van laaggeletterdheid (Expertisepunt Basisvaardigheden) - Algemene aanpak met betrekking tot laaggeletterdheid.
  • Projectcanvas gezinsaanpak (Gemeente Eemsdelta) - In dit projectcanvas zijn de verschillende onderdelen van de gezinsaanpak van gemeente Eemsdelta uitgewerkt.
  • Dossier impact (KB) - De KB heeft een dossier samengesteld waarin veel algemene informatie over impactgericht werken staat.
  • Publicatie: Van KPI tot Effect: impactgericht werken (Probiblio) - Probiblio heeft een aantal Theories of Change opgesteld, waaronder een voor de gezinsaanpak. Deze kan als basis dienen voor een lokale Theory of Change.
  • Aanhaakkalender gezinsaanpak (Cubiss) - Deze aanhaakkalender geeft inzicht in de momenten binnen de ontwikkelfase van kinderen waar je als gemeente, bibliotheek of andere partner op in kunt spelen.
  • Verwachte onderwijsachterstanden (CBS) - Het CBS berekent per gemeente op wijkniveau welke mogelijke achterstandsscores er zijn. Het gaat om mogelijke achterstanden bij peuters (2,5 - 4 jaar) en basisschoolleerlingen. Het ministerie van OCW verdeelt op basis van deze cijfers de onderwijsachterstandsmiddelen over de verschillende gemeenten.
  • Brugfunctionaris: De schakel tussen ouders, leerlingen en school (Rijksoverheid) - Scholen kunnen een brugfunctionaris aanstellen om de verbinding met ouders en leerlingen te versterken en het schoolteam hierin te ondersteunen.